Chúng ta đã thấy là các chân sư thăng thiên sáng tạo Hiện diện TA LÀ như một kho lưu trữ cá thể độc nhất (unique individuality) của bạn. Các thầy làm vậy để bảo đảm là cá thể của bạn không bao giờ bị phá hủy hay bóp méo bởi những gì bạn kinh nghiệm trong thế giới vật chất. Nhưng vì vậy Hiện diện TA LÀ không thể nào đi xuống và đi vào một cơ thể vật lý, và do đó nó phải gửi xuống một phần nối dài của chính nó. Trong chương này chúng ta sẽ xem xét phần nối dài này. Chúng ta hãy bắt đầu hiểu xem Hiện diện TA LÀ nhìn tiến trình gửi phần nối dài của nó xuống hiện thân (into embodiment) như thế nào. Hiện diện có hai mục đích khi làm vậy:
- Nó muốn tăng triển sự tự nhận biết
- Nó muốn nâng cao bầu cõi cuối cùng cho tới khi bầu cõi này thăng thiên và trở thành một phần của cõi tâm linh
Làm sao Hiện diện chu toàn được các mục đích trên? Nó có hai mục tiêu chính:
- Nó muốn kinh nghiệm thế giới vật chất từ bên trong. Lẽ dĩ nhiên là có sự khác biệt giữa nhìn thế giới này như một sinh thể tâm linh đang ngự ở cõi cao và nhìn thế giới với cái nhìn của một sinh thể đang sống trong đó và phần nào chịu sự giới hạn của thế giới đó. Hiện diện TA LÀ muốn có cái nhìn từ bên trong này và khi nhìn như thế và vượt thăng được giới hạn thì chuyện đó sẽ giúp Hiện diện mở rộng ý niệm bản ngã của mình.
- Hiện diện muốn biểu lộ tiềm năng sáng tạo của nó trong thế giới này. Việc này có hai phần: một là biểu lộ ánh sáng tâm linh qua cá thể độc đáo của nó, và hai là đem lại nhãn quan tâm linh của Hiện diện qua lăng kính của cá thể của nó. Để minh họa điều này một cách thô thiển, chúng ta có thể nói một bầu cõi chưa thăng chỉ có một lượng ít ỏi ánh sáng, so với một căn phòng tối. Một bầu cõi sẽ đến gần mức thăng thiên khi Hiện diện TA LÀ chiếu sáng ánh sáng tâm linh của nó vào bầu cõi. Chuyện này chỉ làm được nếu Hiện diện có sự chú tâm ở bên trong bầu cõi và khi cái ta chú tâm đó tự coi mình là cánh cửa mở cho Hiện diện.
9.1. Sáng tạo một cái Ta không thể nào mất đi được
Như đã biết, các mục đích ở trên chỉ có thể đạt được qua việc Hiện diện TA LÀ tạo ra một phần nối dài của chính nó và gửi xuống thế giới vật chất. Mặt khác chúng ta cũng lo lắng là cần làm sao cho cái Ta đi xuống này không bị mắc kẹt mãi mãi trong thế giới này. Tới đây thì là một điểm vi tế khó mà hiểu được với cái trí phân tích đường thẳng. Một cách để giải thích là Hiện diện TA LÀ có hai khía cạnh:
- Biết, tự nhận biết hay Hiện diện. Khía cạnh này không có hình tướng.
- Cá thể. Khía cạnh này có hình tướng và muốn biểu thị trong thế giới hình tướng. Như chúng ta đã thảo luần ở các phần trước, một số nhà khoa học bắt đầu nhận ra rằng cả vũ trụ này giống như một cái tâm vĩ đại. Các nhà thần bí từ lâu nay đã nói là chỉ có một cái tâm, là tâm của đấng Sáng tạo, nhưng cái tâm duy nhất này có thể tự biểu lộ như nhiều sinh thể cá biệt. Điều quan trọng cần hiểu là Hiện diện TA LÀ tạo ra một nối dài của khía cạnh Biết. Nó tạo ra một phần nối dài của sự tự nhận biết của nó, và chính phần nối dài này đi xuống vũ trụ vật chất, trong khi cá thể thì ở lại an toàn và không đụng tới nó được nơi cõi tâm linh.
Chúng ta cũng có thể nói tự nhận biết thực sự vượt lên trên thế giới hình tướng. Nó không có hình tướng, nó không có đặc tính nào có thể bị ảnh hưởng bởi bất cứ hình tướng nào. Nhưng cá thể thì có hình tướng, và do đó nó có thể bị ảnh hưởng bởi các hình tướng khác, và đó là cách bạn tăng trưởng sự tự nhận biết. Điểm ở đây là cá thể của bạn không đi xuống nhưng ở lại an toàn nơi cõi tâm linh. Cái phần đi xuống là phần nối dài của sự tự nhận biết thuần khiết của bạn. Do đó cái Ta này không có cá thể nội tại; nó chỉ là cánh cửa mở cho Hiện diện TA LÀ.
Để minh họa một cách thô thiển, hãy mường tượng các toán cảnh sát có một cái ống mềm với một thấu kính ở cuối và họ có thể đặt cái ống này trong một căn phòng. Ống này được nối với một máy quay phim và như vậy họ có thể thấy được chuyện gì xảy ra trong phòng. Tiếp tục minh họa thô thiển này, Hiện diện TA LÀ kéo một “ống ánh sáng” đưa xuống vũ trụ vật chất và cuối ống này là một thấu kính trong veo. Thấu kính này làm việc hai chiều. Hiện diện TA LÀ có thể gửi ánh sáng xuống thế giới vật chất qua thấu kính, và nó cũng có thể trải nghiệm thế giới vật chất từ bên trong bằng cách nhìn qua thấu kính. Thấu kính chỉ giản dị là sự biết thuần khiết, và như vậy nó không thể nào bị lạc mất hay bị bóp méo bởi bất cứ cái gì nó gặp trong thế giới vật chất. Nhưng thấu kính có thể mở rộng ra và chuyện này xảy ra khi bạn tiến lên các trạng thái tâm thức cao hơn. Bạn vừa là cánh cửa mở vừa là cánh cửa rộng hơn.
9.2. Biết qua một kinh nghiệm thần bí: khai ngộ
Các chân sư thăng thiên nhận ra rằng bạn chỉ có thể biết thực tại của giáo lý này khi mà bạn có trải nghiệm thần bí mà thôi. Bình thường thì tâm con người hoàn toàn bị chú tâm hay đắm chìm trong những suy nghĩ cụ thể, những suy nghĩ có một hình tướng nào đó. Có thể so sánh các suy nghĩ này giống như đồ đạc bên trong cái bình chứa nhưng cái bình chứa là gì? Cái bình chứa là cái biết trong dạng thuần khiết của nó. Các nhà thần bí từ bao nhiêu thời đại đã nói rằng nếu chúng ta làm cho cái tâm mình lắng yên xuống được, nếu chúng ta vượt lên trên sự chìm đắm trong suy nghĩ, ta có thể kinh nghiệm được cái biết trong dạng thuần khiết của nó. Triết gia Rene Descartes có câu nói nổi tiếng: “Tôi nghĩ, do đó tôi là.” Nhà thần bí sẽ bước một bước xa hơn thế và nói: “Vâng, nhưng cái gì đã giúp cho bạn có thể nghĩ được? Đó là vì bạn Hiện diện, Có mặt, có sự tự nhận biết.” Do đó, chúng ta cũng có thể nói: “TA LÀ, do đó ta có tự nhận biết và nhờ vậy ta suy nghĩ được.”
Các chân sư thăng thiên biết rằng đối với nhiều người, ý niệm một cái Ta không có cá thể hay hình tướng đi ngược lại với tất cả những gì mọi người được dạy và tin. Do thế, những người này có thể tranh cãi ủng hộ hay chống lại ý niệm cái Ta này bằng cách dùng trí phân tích. Nhưng các chân sư cũng dạy rằng cái trí phân tích có một số giới hạn, nó chỉ có thể xử lý cái gì có hình tướng.
Chính đặc tính này của cái trí phân tích đã khiến cho chúng ta có thể tin rằng chúng ta là những sinh thể vật chất không thể thăng vượt một số giới hạn. Cái trí phân tích luôn luôn phải so sánh tất cả mọi thứ với những gì nó đã biết và cất giữ trong cơ sở dữ liệu của nó. Nhưng làm sao bạn có thể thăng vượt cái đã biết bằng cách dùng cái đã biết? Như Albert Einstein từng nói: “Bạn không thể giải quyết một vấn đề bằng cách dùng chính cái trạng thái tâm thức đã tạo ra vấn đề.”
Như chúng ta sẽ cùng thảo luận kế tiếp vô chi tiết hơn, chúng ta có thể tạo ra một cái ta được xác định dựa trên những giới hạn của thế giới vật chất. Một khi cái Ta đi xuống đã bắt đầu đồng hóa nó với một cái ta tách biệt như thế, tất cả những gì nó thấy đều bị pha màu bởi sự giới hạn, và như vậy trông dường như giới hạn là thật. Đây là một cách khác để mô tả tình thế khó xử của con người, một tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Cách thoát ra duy nhất là có được một trải nghiệm trực tiếp làm cho bạn thấy bạn là hơn cái tự ngã thế tục và tách biệt này. Và chuyện này chỉ xảy ra khi bạn trải nghiệm được là bạn vượt lên trên các suy nghĩ bình thường của bạn trong khi bạn còn tỉnh thức và đang sống. Bạn tỉnh thức nhưng bạn không đồng hóa mình với cái ý niệm bản ngã bình thường của mình, và bạn cũng không ý thức cái ý niệm bản ngã đó. Chính kinh nghiệm thần bí này là nền tảng để bạn bắt đầu tiến trình mà bạn từ từ không đồng hóa mình với cái ngã tách biệt nữa. Như thế, cái Ta đi xuống có thể trở về trạng thái nguyên thủy của nó. Trong trạng thái này, nó nhận ra nó là cánh cửa mở cho Hiện diện TA LÀ, không hơn không kém.
Nhiều người tâm linh đã có kinh nghiệm thần bí như thế, và bạn có thể là một trong những người này. Có bao giờ bạn có cảm nhận bạn có sự nối kết với cái gì đó lớn hơn, bạn hợp nhất với một thực tại lớn hơn, hay bạn hợp nhất với tất cả và ngay cả với Thượng đế? Có bao giờ bạn tỉnh thức mà bạn không biết tới môi trường chung quanh hay các tư tưởng thường đầy trong đầu của bạn? Có bao giờ bạn có hình ảnh về một thế giới hay một tầng mức thực tại vượt lên trên thế giới vật chất không? Có bao giờ bạn có cảm nhận “bạn” to lớn hơn cái thân xác của mình, hoặc bạn là một tế bào trong một cơ thể rộng lớn hơn? Có nhiều loại trải nghiệm thần bí như thế và chúng có những mức độ thuần khiết khác nhau. Nhưng điều quan trọng là bất cứ trải nghiệm nào vượt lên trên cái mà chúng ta gọi là cái biết “bình thường” của con người, cho bạn thấy là cái cốt lõi của bạn, cái Ta đi xuống, quả thật là một dạng biết thuần khiết.
Khi tâm của bạn đã được trong lọc khỏi các năng lượng tha hóa, bạn sẽ bắt đầu có trải nghiệm thần bí một cách tự nhiên và dễ dàng.
Nếu bạn chưa có các trải nghiệm này, xin đừng tuyệt vọng. Như chúng ta đã thảo luận, các chân sư thăng thiên đã cho chúng ta nhiều dụng cụ tâm linh để giúp chúng ta có những trải nghiệm về trạng thái tâm thức cao. Khi bạn trong lọc bốn tầng của tâm khỏi các năng lượng tha hóa, bạn sẽ bắt đầu có trải nghiệm thần bí một cách tự nhiên và dễ dàng. Lý do là đối với cái Ta đi xuống, nhận biết thuần khiết là trạng thái tự nhiên của nó.
Điểm quan trọng bạn cần nghiền ngẫm là cái Ta đi xuống là cái nhận biết thuần khiết, có nghĩa là nó không có hình tướng. Như vậy nó không thể nào bị phá hủy hay bị giết bởi bất cứ cái gì trong thế giới vật chất. Nó không thể bị mắc kẹt hay bị hạn chế mãi mãi trong bất cứ hình tướng nào. Và dù bây giờ bạn đang có bất cứ ý niệm bản ngã nào, cái Ta thuần khiết mà bạn thật sự là, có tiềm năng thăng vượt mọi khía cạnh của cái bản ngã đó. Dù bạn đã kinh nghiệm điều gì bây giờ hay trong quá khứ, bạn có tiềm năng tái tạo lại ý niệm bản ngã của mình, để bạn trở thành cánh cửa mở, qua đó cá thể thật của bạn có thể tự do biểu hiện qua thấu kính của cái Ta đang ở trong thế giới này.
Lẽ dĩ nhiên chúng ta vẫn còn thắc mắc tại sao mình quên mình là một sinh thể tâm linh và chúng ta sẽ thảo luận đề tài này trong phần còn lại của chương. Nhưng trước tiên, chúng ta hãy cho cái “Ta đi xuống” một cái tên thực tiễn hơn. Dù là có thể dùng nhiều tên khác, các chân sư thăng thiên đã chọn cái tên “cái Ta biết” vì nhờ có cái Ta này mà bạn có ý thức, mà bạn biết hay nhận biết. Bạn đạt được cái biết này khi bạn biết bạn là Hiện diện TA SẼ LÀ trong khi bạn vẫn nhận biết thế giới vật chất và tiềm năng đồng sáng tạo một hình thái cao hơn của thế giới này của bạn.
9.3. Cái Ta tự biểu hiện như thế nào?
Một lần nữa, cái Ta Biết được tạo ra để giảm thiểu nguy cơ nó có thể bị lạc lối trong thế gian này. Do sự khác biệt lớn giữa độ rung của cõi tâm linh và thế giới vật chất, điều này có nghĩa là cái Ta Biết không thể trực tiếp tương tác với thân xác vật lý. Để có thể hiện thân trong thế giới này, cái Ta Biết trước tiên phải phóng chiếu nó vào một ý niệm bản ngã được cấu tạo bởi những năng lượng và hình tướng hiện có trên trái đất. Sau đó cái ta này sẽ tương tác với thân xác vật lý.
Cấu trúc này sáng suốt ở điểm nếu cái ta vật chất bị tổn thương hay hủy diệt, thì cái Ta Biết vẫn không hề hấn gì. Điều giản dị là năng lượng thấp của thế giới vật chất không thể ảnh hưởng sự nhận biết thuần khiết của cái Ta Biết. Điều này hình dung không khó nếu bạn chấp nhận thuyết luân hồi. Bạn biết là linh hồn (soul) không bị hủy diệt khi xác thân vật lý chết đi. Giống như vậy, cái Ta Biết không bị hủy diệt nếu cái ta vỏ ngoài chết đi.
Tiến trình đầu thai rất phức tạp, và do đó tại đây chúng ta chỉ xem xét vấn đề một cách giản lược. Trong thiết kế nguyên thủy, chúng ta khởi đầu bằng cách xuống một môi trường được bảo vệ mà ở trên chúng tôi đã gọi là cõi bản sắc, là cõi cao nhất trong bốn cõi thuộc vũ trụ vật chất. Tại đó, chúng ta sẽ ở trong một môi trường học hỏi tâm linh một thời gian, môi trường này gọi là một trường bí giáo.
Nơi đó, chúng ta khởi sự với việc học cách khoác lên và vượt thăng một cái ta vật chất nhưng không tự đồng hóa với nó. Khi ta không tự đồng hóa mình với cái ta vật chất thì ta có thể vượt thăng cái ta đó, và chính tiến trình khoác lên và vượt thăng một cái ta sẽ khiến ta tăng trưởng mức độ tự nhận biết. Một khi ta có thêm kinh nghiệm thì ta có thể quy định các cái ta của mình, lúc đó sẽ là căn bản để chúng ta xuống một xác thân vật lý.
Một lần nữa, có khác biệt lớn giữa độ rung của cõi bản sắc và cõi vật lý. Cõi vật lý thô đặc hơn nhiều, do đó khi chúng ta bước xuống một xác thân vật lý, viễn quan của ta thay đổi hoàn toàn. Cơ thể con người đương nhiên bị nhiều điều kiện vật chất giới hạn, có nghĩa là nếu ta tự đồng hóa mình với xác thân, thì ta sẽ tin rằng các điều kiện vật chất khống chế chúng ta.
9.4. Vì sao cái Ta lại quên nó là ai?
Bây giờ chúng ta thấy là để bước xuống mức độ dày đặc của thế giới vật chất, cái Ta Biết đã khoác lấy một cái ta được hình thành với các hình tướng và năng lượng của thế giới vật chất. Cái ta này giống như một phin lọc nhận thức mà ta có thể so sánh với một cặp kính màu. Bạn hãy thử nghĩ nếu có ai gắn vào mắt bạn một cặp kính áp tròng màu đỏ ngay từ thuở bạn mới sinh. Bạn sẽ lớn lên tin chắc là bàu trời màu tím và không thể có cách gì khác trải nghiệm bàu trời.
Bây giờ chúng ta thấy sở dĩ điều kiện bên ngoài có sức mạnh trên chúng ta, đó là vì ta tin rằng những gì ta nhìn qua phin lọc là thực tại, và tin rằng thực tại đó độc lập với cách ta nhận thức nó. Đó là gì chúng tôi đã mô tả ở các chương trước khi chúng tôi so sánh tâm con người với cái kính vạn hoa. Những mảnh kính màu trong kính vạn hoa giống như các niềm tin mà ta có trong tâm mình, và các niềm tin này khiến ta tin rằng ta là một sinh thể giới hạn, và thế giới vật chất khống chế chúng ta.
Một khi bạn nhận ra rằng cách mình nhìn cuộc đời là sản phẩm của một cái ta nào đó, một phin lọc nhận thưc nào đó, thì một triển vọng nhiều hứa hẹn hiện ra. Bạn bây giờ có thể nêu ra một câu hỏi có tiềm năng thay đổi đời bạn: “Cái ta mà ta đang hiện có, có phải là cách duy nhất nhìn thế gian chăng, hay là có cách khác ˗ một cách có thể giúp ta vượt thăng những điều đang giới hạn ta hiện nay?”
Vấn đề mấu chốt của kiếp sống con người là: Ta trải nghiệm cuộc đời qua một phin lọc nhận thức, nhưng ta không nhận ra được là nó chỉ là một trong nhiều phin lọc.
Đương nhiên là chúng ta đều thấy được là có nhiều người không nhìn cuộc đời giống như ta. Giải thích hợp lý là họ đang trải nghiệm cuộc đời qua những cái ta khác nhau, những phin lọc nhận thức khác nhau. Ý niệm này giải thích vì sao ta rất khó đồng ý với người khác, ngay cả giao tiếp cũng khó. Một người đang đeo kính màu vàng và một người đang đeo kính màu đỏ sẽ khó đồng ý bàu trời màu gì, vì cái gì họ nhìn thấy khác nhau.
Vậy ta phải làm gì? Ta có thể bắt đầu tiến trình cải thiện và nới rộng phin lọc nhận thức bằng cách gia tăng hiểu biết của mình về cuộc đời và các đề tài tâm linh. Đó là điều nhiều người trong chúng ta đã làm qua việc học hỏi các giáo lý tâm linh và phương pháp tự giúp. Ta hiểu sâu hơn khía cạnh tâm linh của cuộc sống, và qua đó ta cũng chuyển đổi được cách ta nhìn cuộc đời.
Tuy nhiên ta cũng nhận được ra rằng phương pháp này có giới hạn. Thí dụ, nhiều người tâm linh vẫn còn một số cá tính hay thói quen mà họ không thăng vượt được. Cũng có người đã lấy giáo lý tâm linh để tự tạo cho mình một phin lọc nhận thức mới, cũng giới hạn họ không kém cái phin lọc mà họ có trước khi bước vào con đường tâm linh. Nhiều người tâm linh bị dính vào cố gắng thuyết phục người khác là: “Phin lọc nhận thức của tôi đúng và phin lọc của bạn sai”. Đây là một cuộc vật lộn đã kéo dài rất lâu trên trái đất này rồi. Cũng có người có mặc cảm tự tôn, cho rằng vị thày hay giáo lý của họ giúp họ có nhận thức vượt trội hơn tất cả các nhận thức khác.
Chúng tôi không muốn nói là ta không nên học một giáo lý tâm linh, cũng không muốn nói là ta không nên nới rộng phin lọc nhận thức của mình. Nhưng các chân sư thăng thiên cũng nói đây chỉ là một giai đoạn, và có một mức độ cao hơn trên con đường tâm linh. Mức độ này là gì?
Ta có nên tự đặt câu hỏi này chăng: “Có thể nào trải nghiệm cuộc sống mà không có bất cứ phin lọc nhận thức nào chăng?” Nói cách khác, có cách nào vượt thăng tất cả các phin lọc nhận thức thay vì chỉ nới rộng chúng thôi? Như chúng ta đã thấy, cái Ta Biết được tạo ra như là cánh cửa mở cho Hiện diện TA LÀ. Là cánh cửa mở có nghĩa là ta không có phin lọc nhận thức; có nghĩa là ta nhìn thế giới vật chất không qua các phin lọc được cấu tạo với các năng lượng và hình tướng được của thế gian này. Thay vào đó, ta nhìn thế giới vật chất như Hiện diện TA LÀ thấy nó; ta nhìn thấy nó với một nhận thức thuần khiết.
Đây là một quan niệm mà ta tìm thấy được trong nhiều giáo lý thần bí. Thí dụ, Padma Sambhava, người sáng lập Phật Giáo Tây Tạng, gọi nó là “nhận biết thuần khiết”, hay “nhận biết trần trụi” (naked awareness). Thiền Phật giáo gọi là “tâm ban sơ” (beginner’s mind), và Giê-su nói là chúng ta phải trở thành trẻ thơ mới vào được nước Trời. Nếu ta nhìn thế gian với nhận thức thuần khiết, ta cũng nhận ra rằng tất cả mọi thứ trong cõi đời được cấu tạo bởi một dạng năng lượng thấp hơn năng lượng từ Hiện diện TA LÀ tuôn xuống. Do đó, ta cũng trực nghiệm rằng “với Thượng đế mọi chuyện đều có thể làm được”. Năng lượng chỉ đơn giản là sóng, và một sóng có độ rung thấp sẽ thay đổi khi tiếp cận với một sóng có độ rung cao hơn. Do đó, với những ai là cánh cửa mở cho năng lượng tâm linh, thì thật sự là mọi chuyện đều có thể làm được.
9.5. Chất vấn phin lọc nhận thức
Bây giờ thì ta thấy là quan niệm tăng trưởng tâm linh lên một trạng thái tâm thức cao hơn quả thật là một tiến trình qua đó ta tháo gỡ các phin lọc nhận thức mà ta đã khoác lên. Khi bạn nhìn cuộc đời với phin lọc nhận thức đang quy định quan niệm bản ngã của bạn, thì bạn không thể nào chất vấn niềm tin là điều kiện vật chất có thật và khống chế bạn. Cách DUY NHẤT giúp bạn vượt thăng được các điều kiện này là bạn phải chất vấn chính cái phin lọc nhận thức đã khiến bạn tưởng chúng là thật. Nhưng bạn không thể làm được điều này nếu bạn nhìn cuộc đời từ bên trong phin lọc nhận thức. Đây là điều mà trong các chương trước chúng tôi đã gọi là bí ẩn về con người, là thế tiến thoái lưỡng nan của cuộc sống con người. Cái Ta Biết không chất vấn được nhận thức của nó khi nó tiếp tục nhìn chính nó qua phin lọc nhận thức của cái ta vật chất.
Là cánh của mở có nghĩa là bạn không có phin lọc nhận thức. Bạn nhìn thế giới vật chất như Hiện diện TA LÀ thấy nó.
Cách duy nhất giúp bạn thoát khỏi tình trạng này là qua một trải nghiệm thần bí, qua đó bạn nhận ra rằng bạn không phải là ý niệm bản ngã hiện hành của mình. Trái lại, bạn là một sinh thể từ cõi tâm linh xuống, và vì vậy bạn không thể bị ảnh hưởng vĩnh viễn bởi bất cứ điều gì xảy ra trên trái đất. Sinh thể này chỉ khoác lên một cái ta hạn hẹp, và nếu bạn nhìn mình qua phin lọc của cái ta đó thì bạn sẽ nghĩ mình là cái ta hạn hẹp đó. Tuy nhiên, bất kể nhận thức hiện hành của bạn ra sao, bạn vẫn là sinh thể đã từ cõi cao xuống.
Để minh họa bằng hình ảnh, bạn hãy tưởng tượng bạn được tặng một ống nhòm. Những gì bạn nhìn qua ống nhòm, bạn thấy rõ ràng hơn là với mắt trần. Nhưng giá bạn phải trả là tầm nhìn của bạn bị thu hẹp rất nhiều. Do đó, nếu bạn muốn thấy đầy đủ viễn cảnh thì bạn phải bỏ ống nhòm ra và nhìn thế giới với mắt trần. Giống vậy, bạn có thể dần dần rút cái Ta Biết ra khỏi ống nhòm của cái ta vỏ ngoài. Sau đó, bạn sẽ cần tìm hiểu làm sao cái Ta Biết đã khoác lên cái ta hiện hành của nó. Nó đã làm việc này bằng cách phóng chiếu nó vào cái ta đó, giống như một diễn viên khoác một trang phục và hóa trang để đóng một vai tuồng trên sân khấu hay phim ảnh. Cái ta hiện hành của bạn chỉ giản dị là một vai tuồng mà bạn đã chọn trong tấn tuồng cuộc đời. Nhưng nếu bạn đã chán không còn muốn thủ vai tuồng này nữa thì bạn có thể bắt đầu trút cái trang phục đó ra.
Làm sao bạn vượt thăng cái ta hiện hành của bạn? Bạn chỉ cần nhận ra rằng cái Ta Biết đã phóng chiếu nó vào cái ta đó, và như vậy nó có tiềm năng rút nó ra khỏi cái ta đó. Cách làm điều này là nhận ra rằng cái Ta Biết có tiềm năng đạt được trạng thái nhận biết thuần khiết, có nghĩa là bạn KHÔNG có phin lọc nhận thức nào. Bạn chỉ giản dị quan sát các điều kiện trên cõi vật chất mà không dán nhãn hay phán xét chúng. Dán nhãn hay phán xét là sản phẩm của phin lọc nhận thức của bạn.
Một khi bạn nhận ra rằng cái ta vỏ ngoài của bạn chỉ là một phin lọc nhận thức và không có gì bạn nhìn qua nó có thực tại tối hậu, thì bạn sẽ dễ dàng ngưng không đồng hóa mình với nó nữa. Một khi bạn đã trải nghiệm sự nhận biết thuần khiết thì bạn sẽ không bao giờ hoàn toàn đồng hóa mình với cái ta vỏ ngoài nữa, tuy rằng bạn sẽ cần thêm thời gian để hoàn toàn khắc phục ý niệm đồng hóa đó.
Điều cốt yếu là bạn phải nhận ra là cái Ta Biết không bị thay đổi vĩnh viễn bởi cái ta hiện hành của bạn ˗ giống như khi bạn đeo kính màu vàng thì mắt bạn không bị thay đổi. Cái Ta Biết hoàn toàn có khả năng đạt được trạng thái nhận biết thuần khiết, là khi bạn không có bất cứ phin lọc nhận thức nào của thế gian này. Bạn nhìn thấy mọi việc như chúng thực sự là.
Đó là ý của Giê-su khi thày nói: “Khi con mắt của ngươi là một thì toàn thân ngươi sẽ tràn đầy ánh sáng.” Các bạn hãy suy ngẫm câu nói này. Khi cái nhìn của bạn là “một”, có nghĩa là không bị phân chia bởi bất cứ phin lọc nhận thức nào, thì bạn sẽ thấy là mọi thứ trong vũ trụ vật chất đều được cấu tạo bởi ánh sáng tâm linh. Làm sao điều này lại giúp bạn vượt thăng các giới hạn của bạn?
9.6. Phá tan các phin lọc nhận thức
Như đã giải thích trong các chương trước, mọi vật trong vũ trụ vật chất đều được cấu tạo bởi ánh sáng tâm linh đã khoác lên một hình tướng tạm thời. Nhưng nếu bạn nhìn thế gian qua phin lọc nhận thức của cái ta vật chất, thì bạn sẽ tưởng các hình tướng tạm thời đó là thực.
Đây là một nguyên lý quan trọng mà ta cần hiểu. Phin lọc nhận thức của ta không có quyền hạn gì trên chúng ta cả; nhưng nó có thể tước đi quyền lực của ta, vì ta không còn khung tham chiếu (frame of reference) nào ngoài phin lọc nhận thức. Vì sao người thời Trung cổ tin rằng giáo lý Công giáo không thể sai lầm và do đó tin rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ? Chính là vì họ không có khung tham chiếu mà các nhà thiên văn học đầu tiên cống hiến, khi họ nói: “Xin lỗi quý vị, các vật thể trên bầu trời không vận hành theo giáo lý của quý vị, vậy tại sao chúng tôi lại phải làm như vậy?”
Khi cái nhìn của bạn là “một”, có nghĩa là không bị phân chia bởi bất cứ phin lọc nhận thức nào, thì bạn sẽ thấy là mọi thứ trong vũ trụ vật chất đều được làm bởi ánh sáng tâm linh.
Một lần nữa, chúng ta hãy nhìn vào thí dụ một mê cung được bao bọc bởi hàng rào cây cao. Đi vào mê cung giống như mang phin lọc nhận thức, vì tất cả những gì bạn thấy là những bức tường xanh và bạn không biết được mê cung như thế nào nếu nhìn từ trên cao. Bạn không thể biết vị trí của bạn ở đâu so với lối ra mê cung.
Vậy bạn phải làm gì? Bạn có thể quờ quạng bước tới với hy vọng là sẽ may mắn tìm thấy lối ra. Hoặc bạn có thể dùng khả năng của tâm trí để bước ra ngoài tình huống, quan sát bước đi của mình và tưởng tượng ra bản đồ mê cung dựa trên những gì bạn thấy quanh mình. Nhưng có cách thứ ba là bạn nhận thấy có những sợi dây thừng từ trên thả xuống, và nếu bạn leo lên một sợi dây này thì bạn sẽ thấy được mê cung từ trên cao. Leo lên sợi dây thừng tương đương với dùng khả năng bước ra ngoài phin lọc nhận thức của cái Ta Biết.
Nguyên tắc rất giản dị. Nhận thức của ta khiến ta mù lòa không thấy được thực tại; nó cho ta một cái nhìn méo mó và sai lạc về thực tại. Nhưng nếu ta cứ nhìn qua phin lọc thì không có cách chi ta nhận ra là cái nhìn của mình bị méo mó. Để tự giải thoát khỏi phin lọc, ta cần một khung tham chiếu cho ta thấy có thực tại bên ngoài phin lọc.
Nếu bạn nhìn vào lịch sử thì sẽ thấy tất cả các tôn giáo đáng lý phải cho ta một khung tham chiếu bên ngoài phin lọc nhận thức. Cả Giê-su lẫn đức Phật đã tìm cách thách đố quan niệm con người tự coi mình bất lực. Nhưng tiếc thay con người có khả năng dùng tôn giáo để xác nhận nhận thức hiện hành của mình là đúng, và đó là lý do vì sao nhiều tôn giáo đã dìm con người sâu hơn vào quan niệm mình bất lực và cần sự trợ giúp từ bên ngoài.
Nhận thức của ta khiến ta mù lòa không thấy thực tại; nó cho ta một cái nhìn méo mó về thực tại. Nhưng nếu ta cứ nhìn qua phin lọc thì không có cách chi ta nhận ra là cái nhìn của mình bị méo mó.
Trong thời Trung cổ, con người bị giam chặt trong phin lọc nhận thức do giáo hội Công giáo tạo ra. Khoa học đã là khung tham chiếu giúp con người thấy là có thực tại bên ngoài giáo điều. Và khoa học vẫn tiếp tục đảm nhận chức năng này, nhưng ngày nay khuynh hướng duy vật đã giảm thiểu sức mạnh khai phóng của nó. Đó là lý do vì sao ngày nay nhiều người đi tìm tâm linh và thần bí, là những khuynh hướng nhìn nhận uy lực nội tại của tâm con người. Uy lực này là gì?
Nếu ta lấy khái niệm cái Ta Biết, thì sức mạnh thật của nó là ý niệm con người là một sinh thể tâm linh đã phóng chiếu mình lên cái ta hiện hành. Và chính khả năng phóng chiếu mình vào cái phin lọc nhận thức hiện hành cũng có thể được dùng để rút ra khỏi cái phin lọc nhận thức đó. Chúng tôi có nói ở trên là cách duy nhất để biết xem các chân sư thăng thiên có thật hay không là qua một trải nghiệm trực tiếp, thần bí. Trải nghiệm này là sản phẩm của cái Ta Biết phóng chiếu nó ra khỏi cái phin lọc nhận thức hiện hành của bạn.
Như đã nói ở trên, các trải nghiệm thần bí đã trực tiếp chứng minh là cái Ta Biết hơn cái ta hiện hành của bạn. Các trải nghiệm này xảy ra khi cái Ta Biết ngưng không tự đồng hóa với cái ta vỏ ngoài và trải nghiệm một cái nhìn chợt thoáng nó thực sự là gì. Khi bạn đi theo con đường tâm linh thì bạn sẽ có thêm những trải nghiệm như vậy, và chúng sẽ càng ngày càng rõ hơn. Rốt cuộc bạn sẽ bắt đầu trải nghiệm trạng thái nhận biết thuần khiết, khi bạn không có tư tưởng hay phán xét. Bạn giản dị trải nghiệm thế gian không qua phin lọc nhận thức nào. Và trải nghiệm này là bằng chứng tối hậu là cái gì cái Ta Biết tự phóng chiếu vào không thể nào ảnh hưởng vĩnh viễn cái Ta.
Đây là lúc bạn thực sự tin tưởng thông điệp chính của các chân sư thăng thiên: cái Ta bị rơi vào đâu thì nó cũng có khả năng thoát ra khỏi nơi đó. Và bạn không cần tìm một đấng cứu tinh từ bên ngoài làm hộ bạn công việc đó. Bạn chỉ cần đơn giản sử dụng một cách có ý thức các khả năng đã giúp bạn nhập vào ý niệm bản ngã hiện hành của bạn. Các chân sư thăng thiên không bao giờ hứa hẹn sẽ cứu rỗi chúng ta, và cũng không làm gì hộ ta. Điều các thày nhất định sẽ làm là giúp ta khám phá ra uy lực mà ta vẫn sẵn có: đó là uy lực của cái Ta. Uy lực này đương nhiên bị che khuất bởi phin lọc nhận thức cho rằng các điều kiện vật chất khống chế được chúng ta. Do đó, khi ta vượt thăng các phin lọc nhận thức này, ta sẽ là cánh cửa mở để toàn bộ uy lực của cái ta cao chảy vào.
9.7. Làm thế nào chúng ta tạo ra một cái ta hạn chế trên Trái đất này?
Như chúng ta đã biết, hành tinh trái đất hiện nay có những sự biểu hiện không phải là cao nhất. Con người cư xử bất nhân với con người thật sự là một trong những tình trạng mà tất cả chúng ta phải vật vã ở trong đó. Hậu quả là khi chúng ta đầu thai lần đầu, tất cả chúng ta đều bị ảnh hưởng bởi tình trạng ô uế trên hành tinh này, và đại đa số chúng ta đã tạo ra một cái ngã mới để phản ứng lại hoàn cảnh mà chúng ta đã kinh nghiệm. Lẽ dĩ nhiên cái ngã này dựa trên một nhãn quan hạn chế mà chúng ta có lúc chúng ta đầu thai. Trong nhiều trường hợp, chúng ta chỉ giản dị khoác vào mình một cái ngã đã được định nghĩa sẵn để chịu đựng được tình trạng lúc đó của trái đất.
Hãy so sánh chuyện này với chuyện xảy ra trên một sân khấu. Hãy tưởng tượng một diễn viên mới bị đẩy ra đứng trên một sân khấu trống không giữa một buổi đại hội và được nói là anh ta phải tự chọn một vai tuồng cho mình. Lẽ dĩ nhiên anh phải hoảng sợ, do đó dễ nhất cho một diễn viên mới là anh chọn một vai tuồng nhỏ và trốn đằng sau trang phục và son phấn tô điểm mặt mày. Khi diễn viên dần dà tự tin hơn, anh có thể nhận lãnh những vai tuồng phức tạp hơn. Và trong một số trường hợp, một diễn viên còn có thể có can đảm bước ra sân khấu mà không cần đóng một vai tuồng nhất định.
Khi cái Ta Biết lần đầu tiên đầu thai, bạn khoác lên một trong những vai tuồng đã được xác định sẵn trên sân khấu của trái đất. Thế nhưng hiện nay trái đất ở trong trạng thái thấp hơn nhiều so với lúc nó được sáng tạo bởi các sinh thể thăng thiên. Gần như hầu hết giáo lý của các tôn giáo hay phong trào tâm linh đều nói tới một trạng thái cao hơn trong quá khứ và con người chúng ta đã xuống thấp hơn xưa. Vì lý do đó mà hiện nay có rất nhiều vai tuồng không hiện hữu ở trong bản mẫu nguyên thủy.
Các chân sư thăng thiên dạy rằng sự “sa ngã” này xảy ra bởi vì có một số người lựa chọn tạo ra những cái ngã dựa trên ảo tưởng tách biệt. Khi làm thế thì bạn có thể hành động như một sinh thể tách biệt mà không quan tâm tới hậu quả đối với người khác, đối với toàn thể hay đối với chính mình trong dài hạn. Hiện nay, đai đa số con người trên trái đất hành động như vậy, dựa trên một cái ngã tách biệt, và đó là lý do tại sao có rất nhiều xung đột. Có hai lý do khiến con người khoác lên một cái ngã tách biệt:
- Trong quá khứ, bạn quyết định bạn muốn thử kinh nghiệm thế giới xuyên qua một cái ngã hạn chế và muốn làm những chuyện chỉ làm được khi bạn nghĩ bạn là một sinh thể tách biệt. Và tuy rằng chuyện này hoàn toàn được luật Tự quyết cho phép làm, một khi bạn khoác vào một vai tuồng dựa trên ảo tưởng tách biệt, bạn quên mất bạn là cái Ta Biết, là một phần nối dài của Hiện diện TA LÀ. Và như vậy cái phin lọc nhận thức thấy mình tách biệt có vẻ thật hơn là nhận thức mình là một sinh thể kết nối với người khác và với mọi sự sống.
- Cũng có thể là bạn đầu thai không phải vì bạn muốn khoác vào vai tuồng mình là một sinh thể tách biệt. Có thể là bạn chịu khoác vào một cái ngã hạn chế để chứng minh cho người khác thấy rằng chúng ta là nhiều hơn một con người phàm và chúng ta không cần phải chịu sự hạn chế của các điều kiện vật chất. Ngược lại chúng ta có thể thăng vượt bất cứ ý niệm bản ngã nào và đóng góp vào sự đồng sáng tạo một thế giới mới vượt lên trên những hạn chế hiện nay.
Bất cứ bạn có lý do gì để khoác lên một cái ngã tách biệt, giáo lý của các chân sư thăng thiên chỉ cho bạn cách vượt lên trên phin lọc nhận thức hiện tại của bạn và đạt được trạng thái nhận biết thuần khiết là tiềm năng cao nhất của bạn. Lúc đó, bạn hoàn thành được lý do tại sao bạn đầu thai : là để trở thành cánh cửa mở cho Hiện diện TA LÀ của bạn.
Bây giờ thì chúng ta thấy được thách đố lớn nhất trên con đường tu tâm linh. Đó là chúng ta phải từ bỏ tất cả những định kiến, tin tưởng và phin lọc nhận thức. Biết bao nhiêu người trong chúng ta trải qua giai đoạn cảm thấy mình đã tìm ra một giáo lý tâm linh chân chính, và bây giờ thì chúng ta không cần thăng vượt một số tin tưởng bởi vì chắc chắn chúng là đúng khi chúng ta được lên thiên đàng. Nhưng bất kỳ giáo lý nào được diễn đạt bằng ngôn từ đều kém hơn là thực tại tâm linh. Cho nên, thách đố thật sự là phải buông bỏ tất cả, đặc biệt là buông bỏ những điều mà mình tin là mình không cần phải chất vấn.
Bạn sẽ không thăng thiên được đâu khi bạn nắm giữ bất cứ cái gì, hay nói theo người Phật tử, khi bạn nắm chặt ý kiến của mình. Bạn chỉ thăng thiên được khi bạn buông bỏ tất cả mọi thứ và đạt tới trạng thái nhận biết thuần khiết, trần trụi trong đó không có sự phán xét giá trị theo con người phàm, không có phê phán theo ngoại hình. Chỉ khi nào bạn không còn phê phán theo ngoại hình của thế gian nữa thì các ngoại hình hiện thời trên trái đất mới không còn quyền lực trên bạn nữa.
HẾT CHƯƠNG